Horsenality

Horsenality: begrijp je paard écht!

Net zoals wij allemaal een eigen persoonlijkheid hebben, zo heeft ook elk paard zijn eigen unieke karaktereigenschappen. In zijn eerste boek vernoemde Parelli al de term “horse-anality”, naar analogie met “personality” in het Engels. Wat daar oorspronkelijk vermeld stond in één alinea, werd door Linda Parelli na jarenlange observatie van Pat met duizenden verschillende paarden verder uitgewerkt als een model om meer inzicht te krijgen in het gedrag van ieder paard.
Linda realiseerde zich dat Pats aanpak tijdens demo’s niet altijd gelijk was, ook al leek het “problematisch” gedrag van sommige paarden in eerste instantie hetzelfde. Pat deed soms compleet het tegenovergestelde van wat iedereen zou verwachten bij een bepaald probleem.


Linda heeft de gave om de zaken simpel voor te stellen en haar aandeel in het Parelli lesprogramma is enorm (Linda beschouwt het zo’n beetje als haar missie om ook minder getalenteerde of ervaren paardenmensen dan Pat Parelli dezelfde resultaten te laten boeken onder het motto “als Pat het kan, kunnen wij het ook leren!”, en dat dankzij een haast onuitputtelijke bron aan Parelli studiemateriaal). Bovendien was Linda zelf altijd al geboeid geweest door de psychologie van het leren en een leerlinge van Glynn Brady, de grondlegger van de “Elements of Man”. Zo vielen ineens alle puzzelstukjes op hun plaats en ontrafelde Linda stap voor stap de sleutel tot succes met alle verschillende types paarden.

Een blik op het Horsenality profiel

Wanneer we een paard observeren of ons eigen paard gaan analyseren dan vertrekken we van twee duidelijke uitersten: enerzijds die paarden met veel energie, altijd voorwaarts en snel, zij hebben ook vaak de neiging om op hol te slaan. Daar tegenover staan de paarden met heel wat minder energie, zij hebben eerder de neiging om te vertragen of te stoppen, ze worden wel eens als sloom bestempeld.

Parelli Horsenality Extrovert introvert

Dan kunnen we ook de mentale toestand van het paard bekijken: is je paard zelfzeker, kalm of zelfs een tikje dominant? Of is het een onzeker, eerder angstig en onderdanig type, vaak ook zenuwachtig?

Parelli Horsenality Left Brain Right Brain

Linda heeft deze vier uitersten met elkaar gecombineerd in een grafiek en dan zijn er vier kwadranten. Bovenaan staan de extroverte paarden, onderaan de introverte; links staan de zelfzekere paarden en rechts de eerder bange types. Een blik op de grappige illustraties van het Horsenality-profiel zal veel duidelijk maken; iedere paardenliefhebber kent ongetwijfeld wel een paard dat met zo’n stereotiepe Horsenality-cartoon overeenstemt. Om het profiel in te vullen zet je kruisjes bij de eigenschappen die je paard vertoont, naargelang de frequentie verder of dichter tegen het middelpunt van de cirkel. Bij de meeste paarden zal je zien dat er overwegend meer kruisjes staan in een bepaald kwadrant, dat is dan de zogenaamde Horsenality van je paard.

Verschillende factoren bepalen de Horsenality van je paard

Let wel, het invullen van een Horsenality-profielschets voor je paard is een momentopname; geen enkel paard is immers heel de tijd paniekerig, opdringerig, uitbundig, noem maar op. Het gaat over de grote tendensen, net zoals bij de karakters van mensen. Zelfs de meest kalme persoon zal wel eens zenuwachtig zijn voor een examen of een test, verlegen mensen kunnen in bepaalde situaties ook best vrolijk en uitbundig zijn…
Het gedrag van je paard kan bovendien heel sterk variëren naargelang de omgeving, bijvoorbeeld in de manege is je paard heel zelfzeker en kalm maar op wedstrijd of alleen op wandeling gedraagt hij zich helemaal anders. Dat is volkomen normaal, want de Horsenality van een paard bestaat uit de combinatie van vier factoren: aangeboren eigenschappen, aangeleerd gedrag, omgevingsfactoren en temperament. Dat verklaart ook dat paarden soms een heel andere Horsenality in zich hebben dan men op het eerste zicht zou vermoeden. Wanneer bijvoorbeeld speelse paarden telkens kort gehouden worden gaan ze na verloop van tijd geen eigen initiatief meer nemen en ze raken misschien stilaan in zichzelf gekeerd. Of omgekeerd, dat je een afgestompt paard ziet open bloeien door de juiste trainingsprikkels en motivatie. Temperament is ook een belangrijke factor, die zal bepalen of bepaalde gedragingen in extreme vorm voorkomen of slechts matig.

Begrijp je paard door en door

Dat we het gedrag van het paard dankzij het profiel beter begrijpen is allemaal goed en wel, maar ook in de praktijk hebben we er wat aan: het Parelli-programma biedt ons namelijk een duidelijk beeld van wat elke Horsenality nodig heeft! Als het goed is ga je door je training specifiek aan te passen aan je paard de meer negatieve gedragingen zoveel mogelijk verminderen of zelfs elimineren.

Parelli Horsenality Trainingstips

Het Horsenality-profiel is voor vele paardenliefhebbers de missing link tot het oplossen van soms diepgewortelde conflicten. Want zodra je het fundamenteel karakter van je paard kent, word je je ook bewust van de dingen die je doet waardoor je paard zich eerder tegen je verzet, dan dat hij zich tot jou aangetrokken voelt. Als je paard extrovert is, is de kans groot dat hij een sterke tendens heeft om zijn voeten te bewegen, niet stil kan staan en ongeduldig is. Is hij een introvert, dan beweegt hij zijn voeten waarschijnlijk niet veel. Je krijgt de indruk dat hij lui is of je begrijpt niet waarom hij plotseling verstijft. Het interessante is dat de meeste mensen steeds proberen een extrovert tegen te houden en een introvert voort te duwen. Niets is erger voor de relatie, want het is net het tegenovergestelde van wat je zou moeten doen.
Is je paard eerder angstig, dan maakt hij zich voornamelijk zorgen over zijn veiligheid, hij zal minder geneigd zijn om nieuwe dingen te proberen of zich uit zijn comfortzone (kudde, stal, weide, ...) te verwijderen en hij lijkt erg slecht nieuwe dingen bij te leren. Is je paard meer dominant, dan is hij niet bang van jou, hij heeft ondervonden dat je hem geen kwaad zal doen en gaat nu waarschijnlijk de discussie aan wie de baas is.

Elke Horsenality vereist een andere aanpak wil je geen problemen creëren. Denk maar aan iemand die jou op je werk danig verkeerd kan aanpakken, bijgevolg ga je aversie tegenover die persoon voelen. Het is mogelijk dat jij dit met je paard doet zonder dat je het beseft.

De grote sterkte van de Horsenality aanpak ondervind je pas wanneer je als paardentrainer alle vier de Horsenality's bestudeert - weet wat hun respectievelijke sterke en zwakke punten zijn en hoe je deze best aanpakt. Het heeft dus geen zin om je te specialiseren in "de" Horsenality van je paard, want in elk paard zal je gedrag uit de vier kwadranten herkennen, afhankelijk van de situatie, de omgeving enzovoort.
En ten slotte een laatste belangrijke tip: Horsenality is een strategie, geen excuus! 

Wil je meer weten over de beste aanpak van JOUW paard, contacteer me dan gerust voor bijkomende info.  

Kim Moeyersoms - GSM: +32478 67 47 89 - Contact - Webdesign by Regali